دسته‌بندی کالاها
برای شروع فـــــروش در بایوتکنولب فقط یک کلیــک فاصله دارید.
دریافت مشاوره رایگان!
اسپکتروفتومتر
دستگاه اسپکتروفتومتر (Spectrophotometer) یک ابزار تحلیلی آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری شدت نور جذب شده یا انتقال یافته توسط یک نمونه استفاده می‌شود. این دستگاه بر اساس اصول طیف سنجی عمل می‌کند و برای تجزیه و تحلیل طیف وسیعی از مواد شیمیایی و بیولوژیکی به کار می‌رود. اسپکتروفتومترها نقش حیاتی در آزمایشگاه های تحقیقاتی، صنایع داروسازی، محیط زیست، و بسیاری از حوزه های دیگر ایفا می‌کنند.
اصول کار اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی
اسپکتروفتومتر با تاباندن یک پرتو نور به نمونه، میزان نوری که توسط آن جذب یا از آن عبور می‌کند را اندازه گیری می‌کند. نتایج این اندازه گیری به عنوان طیف جذب یا انتقال ثبت می‌شود که می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد ساختار و غلظت مواد مورد آزمایش فراهم کند.
انواع اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی
UV-Vis اسپکتروفتومتر
برای اندازه‌گیری نور در طول موج‌های فرابنفش (200-400 نانومتر) و مرئی (400-700 نانومتر) استفاده می‌شوند. اسپکتروفتومترهای UV-Vis رایج‌ترین نوع در آزمایشگاه‌ها هستند و برای تحلیل‌های معمول مانند تعیین غلظت مواد در محلول‌ها کاربرد دارند.
اسپکتروفتومتر IR
برای تجزیه و تحلیل نمونه ها در طول موج های مادون قرمز (700-2500 نانومتر) استفاده می‌شوند. اسپکتروفتومتر های IR برای شناسایی گروه‌های عاملی در مولکول‌ها و تجزیه و تحلیل‌های ساختاری مواد کاربرد دارند.
اسپکتروفتومتر فلورسانس
برای اندازه‌گیری نور منتشر شده از نمونه ها پس از تحریک آن‌ها توسط یک طول موج خاص استفاده می‌شود. اسپکتروفتومترهای فلورسانس برای تحلیل‌هایی که نیاز به حساسیت بالایی دارند، مانند تشخیص مولکول‌های زیستی در غلظت‌های بسیار کم، به کار می‌روند.
اسپکتروفتومتر دوپرتویی
دارای دو پرتو نور هستند که به طور همزمان به نمونه و مرجع (بلانک) تابیده می‌شوند. این ویژگی باعث افزایش دقت اندازه‌گیری می‌شود، زیرا نوسانات در منبع نور و دیگر عوامل مزاحم کاهش می‌یابد.
اسپکتروفتومتر نانو
برای تحلیل نمونه های با حجم بسیار کم (چند میکرولیتر) طراحی شده اند و اغلب در بیولوژی مولکولی و زیست فناوری استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها معمولاً ترکیبی از تکنیک‌های UV-Vis و فلورسانس هستند.
تجهیزات لازم اسپکتروفتومتری
تجهیزات اسپکتروفتومتری نقش مهمی در اجرای دقیق و کارآمد اندازه‌گیری‌های طیف‌سنجی دارند. این تجهیزات نه تنها کیفیت نتایج را تضمین می‌کنند، بلکه به سهولت استفاده و تکرارپذیری نتایج نیز کمک می‌کنند.
کووت (Cuvette)
کووت ها (یا سل) ظروف کوچکی هستند که نمونه‌های مایع در آن‌ها قرار می‌گیرند تا نور از آن عبور کند. آن‌ها از مواد مختلفی مانند شیشه، کوارتز یا پلاستیک ساخته می‌شوند. انتخاب ماده مناسب برای کووت بستگی به طول موج نور استفاده شده دارد. کووت شیشه ای برای طول موج‌های مرئی مناسب هستند، در حالی که کووت کوارتزی برای طول موج های فرابنفش (UV) کاربرد دارند.
سل شیشه ای اسپکتروفتومتر
این کووت‌ها بیشتر برای آزمایش‌های طول موج مرئی (400-700 نانومتر) استفاده می‌شوند.
سل کوارتز اسپکتروفتومتر
برای آزمایش‌های UV-Vis، کووت‌های کوارتزی که توانایی عبور نور فرابنفش (200-400 نانومتر) را دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سل پلاستیکی اسپکتروفتومتر
ارزان تر هستند و برای آزمایش‌های عمومی در طول موج مرئی استفاده می‌شوند، اما قابلیت استفاده در طول موج‌های فرابنفش را ندارند.
فیلتر ها (Filters)
فیلترها ابزارهایی هستند که برای انتخاب طول موج خاص از طیف نور استفاده می‌شوند. فیلتر های نوری برای جداسازی یک طول موج خاص از نور استفاده می‌شوند و در اسپکتروفتومترهای ساده‌تر و تک‌پرتویی کاربرد دارند.
لامپ های منبع نور (Light Sources)
لامپ‌های منبع نور بخش کلیدی هر اسپکتروفتومتر هستند و نوع آن‌ها بر اساس نیازهای خاص آزمایش انتخاب می‌شود.
- لامپ دوتریوم: برای تولید نور فرابنفش (UV) استفاده می‌شود.
- لامپ تنگستن-هالوژن: برای تولید نور مرئی و بخشی از نور فروسرخ نزدیک (near-IR) به کار می‌رود.
- لامپ زنون: برای طیف وسیعی از طول موج‌ها (UV-Vis) استفاده می‌شود و به دلیل شدت بالای نور آن، برای آزمایش‌های حساس‌تر کاربرد دارد.
نرم‌افزار های تجزیه و تحلیل (Analysis Software)
بسیاری از اسپکتروفتومتر های مدرن به نرم‌افزار های پیشرفته ای مجهز هستند که امکان تجزیه و تحلیل داده ها، رسم طیف ها، و محاسبه غلظت را فراهم می‌کنند. این نرم‌افزار ها امکان ذخیره و بازیابی داده ها و تنظیم پارامتر های مختلف دستگاه را نیز فراهم می‌آورند.
کاربرد های اسپکتروفتومتر
- تحلیل غلظت: تعیین غلظت مواد مختلف در محلول‌ها از جمله داروها، رنگ‌ها و آنزیم‌ها.
- تعیین خلوص مواد: اسپکتروفتومترها می‌توانند خلوص نمونه‌ها را با بررسی طیف جذب آن‌ها تعیین کنند.
- شناسایی مواد: با تجزیه و تحلیل طیف جذبی یا انتقالی، اسپکتروفتومترها قادر به شناسایی مواد ناشناخته هستند.
- کنترل کیفیت: در صنایع داروسازی، غذایی و شیمیایی، اسپکتروفتومترها برای کنترل کیفیت محصولات استفاده می‌شوند.
- تحقیقات زیستی: تعیین غلظت پروتئین‌ها، DNA و RNA از جمله کاربردهای اسپکتروفتومتر در بیولوژی مولکولی است.
نکات مهم در استفاده از اسپکتروفتومتر
- کالیبراسیون: دستگاه باید به طور منظم کالیبره شود تا دقت اندازه‌گیری‌ها حفظ شود.
- نگهداری: تمیز نگه داشتن مسیر نور و سلول‌های نمونه برای جلوگیری از خطا های اندازه‌گیری بسیار مهم است.
- انتخاب فیلتر مناسب: استفاده از فیلترهای مناسب برای انتخاب طول موج های خاص بسیار حیاتی است.
- استفاده از بلانک: بلانک (نمونه خالی یا فاقد ماده مورد آزمایش) باید همیشه قبل از اندازه‌گیری های اصلی استفاده شود تا خطاهای ناشی از حلال ها و دیگر مواد رفع شود.